Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ văn cho học sinh lớp 10 theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực ở trường THPT Quỳnh Lưu 4

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI
ĐỔI MỚI HÌNH THỨC ĐÁNH GIÁ MÔN NGỮ VĂN CHO HỌC SINH
LỚP 10 THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC 
 Ở TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 4
 Môn: Ngữ Văn TT MỤC LỤC Trang
 PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ
 1.1 Lý do chọn đề tài 1
 1.2 Tính mới của đề tài 2
 1.3 Mục đích nghiên cứu 2
 1.4 Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3
 1.5 Nhiệm vụ nghiên cứu 3
 1.6 Phương pháp nghiên cứu 3
PHẦN II NỘI DUNG
 2.1 Cơ sở lí luận 4
 2.2 Cơ sở thực tiễn 4
 2.3 Các giải pháp nâng cao đổi mới hình thức 6
 đánh giá môn Ngữ Văn cho học sinh theo 
 hướng phát triển phẩm chất, năng lực ở lớp 
 10, Trường THPT Quỳnh Lưu 4 
 2.4 Kết quả nghiên cứu 39
PHẦN III KẾT LUẬN
 3.1 Kết luận 42
 3.2 Bài học kinh nghiệm 43
 3.3 Kiến nghị 43
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 45
 1 Tầm quan trọng của các đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn sẽ tăng 
tính tự giác, khả năng sáng tạo, định hướng được sở trường, năng khiếu, nghề 
nghiệp cho học sinh trong tương lai. 
 Quá trình thực hiện đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn cho HS khối 
10 nói riêng, học sinh THPT nói chung theo định hướng phẩm chất, năng lực học 
sinh ở trường THPT Quỳnh Lưu 4 nhằm đáp ứng yêu cầu triển khai Chương trình 
GDPT 2018.
 1.2. Tính mới của đề tài 
 Đề tài tập trung thực hiện đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn cho học 
sinh lớp 10 nói riêng và học sinh THPT ở Trường THPT Quỳnh Lưu 4, thông qua 
đổi mới hình thức đánh giá các sản phẩm, dự án, mô hình học tập, thiết kế của cá 
nhân, nhóm, tổ, lớp. Đổi mới các tiêu chí đánh giá nhằm tăng sức hấp dẫn, phong 
phú và hiệu quả của bộ môn Ngữ Văn.
 Đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá môn Ngữ Văn theo định hướng phát 
,triển phẩm chất, năng lực thông qua giờ học sáng tạo phát huy hiệu quả cao trong 
việc đổi mới phương pháp học tập của học sinh. Tạo nhiều sân chơi để học sinh 
được phát huy khả năng sáng tạo thông qua các hoạt động cụ thể. 
 1.3. Mục đích nghiên cứu
 - Thực hiện yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục và hình thức đánh giá 
kết quả học tập và giáo dục HS.
 - Hình thành và phát triển cho người học các phẩm chất: Yêu nước, nhân ái, 
chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
 - Phát triển các năng lực, kĩ năng: giao tiếp và hợp tác; tự chủ và tự học; giải 
quyết vấn đề; thích ứng và sáng tạo; năng lực cảm thụ thẩm mĩ, sử dụng ngôn 
ngữ
 - Phát huy được sự chủ động, sáng tạo trong vận dụng các hình thức dạy học 
tích cực của giáo viên và hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh đa dạng 
phong phú, đổi mới.
 1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu 
 - Nghiên cứu cơ sở lí luận về các phương pháp, hình thức tổ chức các hình 
thức đánh giá kết quả học tập của học sinh nhằm đổi mới giờ học sáng tạo, tạo 
hứng thú cho học sinh.
 - Khảo sát điều tra thực trạng và nhu cầu của giáo viên về đổi mới các hình 
thức đánh giá học sinh. So sánh đánh giá học sinh theo hình thức truyền thống và 
các hình thức đánh giá của GV theo hướng đổi mới đối với HS lớp 10 Trường 
THPT Quỳnh Lưu 4.
 - Khảo sát điều tra thực trạng thực hiện hình thức đánh giá của đội ngũ giáo 
viên môn Ngữ Văn tại trường THPT Quỳnh Lưu 4 hiện nay và hiệu quả sau khi đổi 
mới hình thức đánh giá HS của GV. 
 3 lực HS để từ đó làm cơ sở cho việc đổi mới hình thức đánh giá HS. Dưới sự hướng 
dẫn, tổ chức dạy học của giáo viên, từng cá nhân học sinh (HS) được tham gia trực 
tiếp vào các hoạt động đổi mới với tư cách là chủ thể hoạt động. 
 2.2. Cơ sở thực tiễn
 Dạy học môn Ngữ Văn hiện nay GV cần chủ động, tích cực đổi mới các 
phương pháp, hình thức dạy học để đáp ứng nhu cầu của xã hội và tạo nguồn cảm 
hứng đối với người học. Học sinh được giao nhiệm vụ, chủ động thực hiện dưới 
nhiều hình thức khác nhau, tự nghiên cứu, trải nghiệm và thực hành, xây dựng kế 
hoạch, mục tiêu học tập, mô hình, dự án. Qua đó hình thành, rèn luyện các kĩ năng 
và thể hiện được phẩm chất, năng lực; bổ trợ và cùng với các hoạt động giáo dục 
khác trong chương trình thực hiện tốt nhất mục tiêu giáo dục.
 - Những khó khăn khi thực hiện các hoạt động giáo dục thông qua đổi mới 
hình thức đánh giá môn Ngữ Văn 10 ở Trường THPT Quỳnh Lưu 4.
 + Những tồn tại, khó khăn: Năm học 2021 - 2022 tình hình dịch Covid 19 
đang diễn biến phức tạp, việc đến trường học trực tiếp của HS còn phụ thuộc vào 
kế hoạch của từng địa phương, trường học. GV đang thực hiện nhiệm vụ giảng dạy 
trực tuyến, trực tiếp và kết hợp cả 2 hình thức. Do đó việc đổi mới kiểm tra đánh 
giá học sinh phải được tiến hành linh hoạt, chủ động. Bên cạnh đó đa số giáo viên 
đang sử dụng hình thức kiểm tra đánh giá ở lớp thông qua các bài kiểm tra viết, có 
nghĩa mới chỉ phát huy kĩ năng đọc hiểu và tạo lập văn bản. Trong khi đó mục tiêu 
giáo dục hướng đến phát triển phẩm chất năng lực cho HS. Đặc biệt đặc trưng của 
bộ môn Ngữ văn hướng học sinh ngoài kĩ năng tạo lập văn bản còn phát huy kĩ 
năng nghe, nói, đọc, viết. Các năng lực tự học, hợp tác, giải quyết vấn đề, năng sử 
dụng công nghệ thông tin
 + Khảo sát và so sánh mức độ hài lòng của GV đối với đánh giá HS qua các 
bài kiểm tra truyền thống và các hình thức đánh giá mới.
 Chưa Kiểm tra hình thức Chưa 
 Kiểm tra hình thức Hài Hài 
 TT hài đánh giá mới hài 
 truyền thống lòng lòng
 lòng lòng
 Hỏi bài cũ Hỏi bài cũ, xây dựng 
 bài, báo cáo sản phẩm, 
 KT Xây dựng bài trong 
 43% 57% hùng biện, sưu tầm tài 87% 13%
 miệng giờ học
 liệu, thông tin, làm 
 video
 KT 15 Kiểm tra kiến thức Thuyết trình, báo cáo 
 36% 64% 86% 14%
 phút tại lớp sản phẩm, hồ sơ học tập 
 dự án học tập, làm 
 5 SL 43 - GV tổ chức kiểm tra thường Viết 
 xuyên (15 phút) dưới hình thức bài
 25% 25% 20% 10%
 nào? 20%
 - GV tổ chức kiểm tra thường 70%
 10% 10% 10% 0%
 Lớp xuyên (M) dưới hình thức nào?
 10A9 - GV tổ chức kiểm tra thường Viết 
 SL42 xuyên (15 phút) dưới hình thức bài 0% 0% 0% 0%
 nào? 100%
 + Đánh giá thực trạng thực hiện: Khi tiến hành đổi mới hình thức đánh giá 
môn Ngữ Văn cho HS lớp 10 tôi nhận thấy một số điểm nổi bật như sau: Với giáo 
viên chủ động xây dựng kế hoạch giảng dạy, nội dung kiến thức và có nhiều đổi 
mới các hình thức đánh giá HS. Thông qua các hình thức đánh giá đa dạng như 
thuyết trình, hùng biện, sổ tay văn học, nhật kí học tập, video, báo cáo cá nhân 
học sinh được phát huy nhiều kĩ năng và phẩm chất năng lực, hạn chế gây áp lực 
học tập cho học sinh. Về phía HS có sự chuẩn bị, hợp tác, tích cực, chủ động và 
rất sáng tạo, ý thức tự giác cao và có trách nhiệm hơn với việc học tập của bản 
thân.
 - Đánh giá hiệu quả đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn theo định 
hướng phát triển phẩm chất năng lực, GV đã tổ chức thực hiện trong quá trình 
giảng dạy HS khối 10 ở trường THPT Quỳnh Lưu 4. 
 + Đa dạng các hình thức đánh giá môn Ngữ Văn đối với HS 
 + Xây dựng các tiêu chí đánh giá môn Ngữ Văn đối với HS;
 + Sự chủ động, linh hoạt, sáng tạo của GV trong việc lựa chọn các giờ dạy. 
 + Hiệu quả của đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn cho HS trong và 
sau khi GV tiến hành thực hiện. 
 2.3. Các giải pháp nâng cao đổi mới hình thức đánh giá môn Ngữ Văn 
cho học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực ở lớp 10, Trường 
THPT Quỳnh Lưu 4 
 2.3.1 Thực hiện nhiệm vụ đổi mới dạy học môn Ngữ Văn theo hướng toàn 
diện: từ đổi mới phương pháp, hình thức, kỹ thuật dạy học đến đổi mới hình thức 
đánh giá môn Ngữ Văn cho HS theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực 
phù hợp yêu cầu của chương trình đổi mới 2018.
 - Mục đích: Thống nhất quan điểm đổi mới của xã hội, ngành giáo dục và 
chỉ đạo, lãnh đạo chuyên môn, tổ nhóm chuyên môn nhà trường. 
 - Yêu cầu: GV kết hợp đổi mới phương pháp, hình thức, kĩ thuật, lựa chọn 
nội dung dạy học phù hợp với thực tiễn.
 7 hoạch nội dung và hình thức trong đổi mới kiểm tra đánh giá để từ đó giúp học 
sinh chủ động trong học tập, giáo viên linh hoạt trong các hình thức đánh giá sau:
 Hình 
 Hình thức đánh 
 TT Học kì 1 Học kì 2 thức 
 giá
 đánh giá
 - Chủ đề: VHDG - Viết bài báo cáo, - Chủ đề văn - Làm 
 + Sưu tầm VHDG, luyện tập. thuyết minh: video
 diễn xướng VHGD. - Báo cáo sản làm video, - Thuyết 
 (Sử thi, cổ tích, phẩm sau khi học thuyết trình, báo trình
 cáo sản phẩm.
 truyền thuyết, truyện bài (viết, video, tin - Báo sáo 
 cười, ca dao...) nhắn, thư điện tử..) sản phẩm 
 + Học tập dự án: - Hồ sơ học tập học tập
 Bảo tồn và phát - Sổ tay văn học - Hùng 
 triên Dân ca ví dặm biện
 trong trường học - Nhật kí học tập
 Kiểm - Học tập dự án
 tra - Làm video. 
 TX Thuyết trình, hùng 
 biện
 - Chủ đề: Trình - Làm video, - Chủ đề: - Báo cáo 
 bày một vấn đề thuyết trình, Những yêu cầu sản phẩm
 - Báo cáo sản của việc sử - Thuyết 
 phẩm. dụng Tiếng trình, 
 Việt Báo cáo hùng biện
 - Thuyết trình, sản phẩm cá 
 hùng biện nhân với các chủ - Tổ chức 
 - Tổ chức cuộc thi đề: cuộc thi
 + Tiếng Việt 
 trong tôi! 
 Khoảnh khắc 
 tháng 3! Cảm 
 ơm mẹ!
 -Thực hiện theo Đổi mới cách thức Thực hiện theo Đổi mới 
 định hướng của tổ/ đặt vấn đề, cách ra định hướng của cách thức 
 nhóm chuyên môn đề bài theo hướng tổ/ nhóm chuyên đặt vấn 
 Kiểm mở môn đề, cách 
 tra + Đọc hiểu: Tự sự 
 dân gian + Đọc hiểu: ra đề bài 
 9