Sáng kiến kinh nghiệm Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa cho học sinh lớp 10

 Năm học: 2018 - 2019
 MỤC LỤC Trang
I. PHẦN MỞ ĐẦU..... 1
1. Lý do chọn đề tài. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Đối tượng nghiên cứu.. 2
4. Phạm vi nghiên cứu. 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu.. 2
6. Phương pháp nghiên cứu. 3
7. Những đóng góp mới của đề tài. 3
8. Bố cục của đề tài. 3
II. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ... 4
1. Cơ sở khoa học 4
1.1. Cơ sở lý luận. 4
1.1.1. Đường hướng dạy học phát triển lồng ghép các kỹ năng.. 4
1.1.2. Giao thoa văn hóa.. 5
2. Cơ sở thực tiễn. 6
2.1. Nhận thức của giáo viên... 6
2.2. Thực tế việc áp dụng đường hướng dạy học phát triển lồng ghép các kỹ 
năng và cung cấp các kiến thức giao thoa văn hóa.. 8
3. Giới thiệu một số bài học nhằm kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và 
cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa cho học sinh lớp 10. 9
4. Đánh giá tính hiệu quả của đề tài.... 26
III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ... 27
1. Tóm tắt quá trình nghiên cứu.. 27
2. Ý nghĩa của đề tài 27
3. Những hạn chế của đề tài 28
4. Những nội dung cần được tiếp tục nghiên cứu 28
PHỤ LỤC... 29
TÀI LIỆU THAM KHẢO. 38
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 1 Năm học: 2018 - 2019
cung cấp các kiến thức giao thoa văn hóa cho học sinh nếu mỗi giáo viên đủ tận tụy và 
tâm huyết với nghề, với trò. Tất cả những lý do vừa nêu trên thôi thúc tôi viết đề tài 
sáng kiến kinh nghiệm này. Do sự hạn chế về thời gian, tôi chỉ sưu tầm và thiết kế một 
số bài học để kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa 
văn hóa cho học sinh khối 10 với trình độ cơ bản.
2. Mục tiêu nghiên cứu
 Đề tài nghiên cứu nhằm tìm hiểu nhận thức của giáo viên về việc kết hợp phát triển 
lồng ghép các kỹ năng ngôn ngữ và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa cũng như 
đánh giá thực tế sử dụng đường hướng này tại trường THPT. Hơn thế nữa, tôi muốn 
giới thiệu một số bài học tôi sưu tầm và biên soạn lại dựa vào chương trình sách giáo 
khoa hệ 10 năm để áp dụng cho học sinh học lực trung bình, chủ yếu là các em đang 
học theo chương trình sách hệ 7 năm. Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan 
trọng, thông qua thu thập và phân tích các dữ liệu cũng như áp dụng các bài học đó 
vào các lớp học tại trường, tôi sẽ đưa ra một số gợi ý để học sinh có thể phát triển 
được các kỹ năng cùng với vốn hiểu biết về giao thoa văn hóa. Hi vọng rằng đề tài này 
sẽ đóng góp vào việc nâng cao chất lượng dạy và học Tiếng Anh tại các trường THPT 
trên tỉnh nhà. 
3. Đối tượng nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là giáo viên giảng dạy bộ môn Tiếng Anh tại 
một số trường THPT và 2 lớp khối 10 tại trường tôi. 
4. Phạm vi nghiên cứu
 Đề tài nghiên cứu về việc phát triển lồng ghép các kỹ năng thông qua cung cấp các 
kiến thức giao thoa văn hóa cho học sinh lớp 10, trình độ cơ bản. Các số liệu nghiên 
cứu được thu thập trong năm học 2017 – 2018 và đầu năm học 2018 – 2019. 
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
 - Tìm hiểu nhận thức của giáo viên về việc phát triển lồng ghép các kỹ năng cho 
học sinh và tầm quan trọng của các kiến thức giao thoa văn hóa.
 - Đánh giá thực tế áp dụng đường hướng dạy học lồng ghép các kỹ năng và cung 
cấp kiến thức giao thoa văn hóa.
 - Sưu tầm và thiết kế 7 bài học để phát triển các kỹ năng cho học sinh lớp 10 cơ 
bản thông qua các kiến thức giao thoa văn hóa.
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 2 Năm học: 2018 - 2019
 II. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở khoa học
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. Đường hướng dạy học phát triển lồng ghép các kỹ năng
 Trong tất cả các đường hướng dạy học ngoại ngữ, đường hướng Giao tiếp 
(Communicative Approach) được xem như phương pháp dạy học ngoại ngữ phổ biến nhất và 
hiệu quả nhất hiện nay. Hầu hết các giáo trình, sách giáo khoa phổ thông tiếng Anh trên thế 
giới và ở Việt Nam đều được biên soạn dựa theo quan điểm của phương pháp này. Qua đó, 
mục tiêu cuối cùng của dạy học ngoại ngữ là phát triển năng lực giao tiếp (communicative 
competence), tức là giúp học sinh phát triển được tất cả 4 kỹ năng ngôn ngữ (nghe, 
nói, đọc, viết) và sử dụng được ngôn ngữ để giao tiếp. Theo Hinkel (2010), để học một 
ngôn ngữ, bạn có thể tách nó thành các phần khác nhau; tuy nhiên, muốn sử dụng nó 
bạn sẽ phải lồng ghép các phần đó lại.
 Việc học các kỹ năng tách biệt kỹ năng, và kỹ năng tách biệt với nội dung (The 
segregated Skill Approach) sẽ không đảm bảo cho người học có được sự chuẩn bị cần 
thiết cho việc giao tiếp trong học tập, công việc, và thậm chí là giao tiếp cơ bản hằng 
ngày (Brown, 2001)
 Đường hướng lồng ghép các kỹ năng ngôn ngữ (The integrated skill approach) thật 
sự cần thiết vì những nguyên nhân sau. Thứ nhất, khi giao tiếp, chúng ta thường sử 
dụng nhiều hơn một kỹ năng đơn lẻ. Ví dụ, khi nói chuyện điện thoại, chúng ta nghe 
và nói, thậm chí còn phải viết lại nội dung của tin nhắn và đọc lại những gì chúng ta 
vừa viết. Thứ hai, đường hướng lồng ghép các kỹ năng giúp học sinh phát triển kiến 
thức, kỹ năng trên nền tảng các em đã biết, đã luyện tập. Do đó, nếu học sinh có thể 
đọc hiểu một văn bản về trải nghiệm của bản thân thì các em cũng sẽ tự viết được về 
trải nghiệm của chính bản thân mình. Thứ ba, việc dạy học theo đường hướng lồng 
ghép các kỹ năng sẽ giúp giáo viên có thể thiết kế các hoạt động một cách đa dạng và 
linh hoạt. 
 Không ai có thể phủ nhận những lợi ích mà đường hướng dạy học ngoại ngữ lồng 
ghép các kỹ năng mang lại. Tuy nhiên, để có thể áp dụng được phương pháp đó vào 
các lớp học Tiếng Anh lại là một bài toán khó với giáo viên vì những lẽ sau. Thứ nhất, 
giáo viên mất rất nhiều thời gian chuẩn bị tài liệu, giáo trình nhằm thiết kế các hoạt 
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 4 Năm học: 2018 - 2019
giao thoa văn hóa. Thứ nhất, nhận thức được rằng tất cả các nền văn hóa đều bình 
đẳng nhưng khác biệt. Điều ta cho là đúng/ tốt/ tích cực... trong văn hóa của ta không 
phải lúc nào cũng là đúng/ tốt/ tích cực... trong văn hóa khác. Thứ hai, có ý thức về dị 
biệt trong các ẩn tàng văn hóa và những khu vực dễ gây sốc trong giao thoa văn hóa 
như các giá trị, quan niệm hay đức tin. Thứ ba, tiếp nhận một cách xây dựng và có phê 
phán “cái mới” (the “new”) và “cái chưa biết” (the “unknown”) của nhóm xã hội, tiểu 
văn hóa, văn hóa tộc người hoặc nền văn hóa nảy sinh trong quá trình giao thoa văn 
hóa.
 Giáo dục về giao thoa văn hóa trong giảng dạy ngoại ngữ với bối cảnh hội nhập 
hiện nay là nhiệm vụ cấp thiết. Kiến thức giao thoa văn hóa sẽ giúp nâng cao nhận 
thức về những tương đồng và dị biệt trong các ẩn tàng văn hóa như: giá trị, quan niệm, 
đức tin, phong tục, tập quán, truyền thống, cấm kị, phong cách tương tác, trình độ văn 
minh. Việc ý thức được những tương đồng và dị biệt này sẽ giúp người tham gia vào 
các hoạt động giao thoa văn hóa nâng cao được độ nhạy cảm, tránh được tính cố chấp, 
giáo điều, khuôn mẫu hóa, định kiến hay thiên kiến và tạo ra tính phù hợp trong các 
hoạt động giao thoa văn hóa. Hơn nữa, học sinh với kiến thức giao thoa văn hóa sẽ 
giúp các em tránh được những sốc văn hóa khi tiếp xúc với một nền văn hóa khác. Học 
về giao thoa văn hóa là cách để các em nhìn nhận lại nền văn hóa của mình, để kiếm 
tìm thấy sự cân bằng khi học tập và làm việc trong môi trường hội nhập với những nền 
văn hóa khác nhau.
2. Cơ sở thực tiễn 
2.1. Nhận thức của giáo viên
 Thông qua việc thu thập và xử lý thông tin dựa trên bảng hỏi, nhận thức của giáo 
viên Tiếng Anh về tầm quan trọng của việc áp dụng đường hướng dạy học phát triển 
lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa được thể hiện trong 
biểu đồ dưới đây:
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 6 Năm học: 2018 - 2019
2.2. Thực tế việc áp dụng đường hướng dạy học phát triển lồng ghép các kỹ năng 
và cung cấp các kiến thức giao thoa văn hóa
 Khi được hỏi về thực tế áp dụng đường hướng dạy học phát triển lồng ghép các kỹ 
năng trong một tiết học, 100% giáo viên đều trả lời họ đã áp dụng. Thông thường, giáo 
viên lồng ghép từ 2 đến 3 kỹ năng một cách linh hoạt dựa theo nội dung của từng bài 
học. Ví dụ, khi trong tiết đọc hiểu về trải nghiệm của bản thân (Unit 2: Personal 
experiences, Tiếng Anh 11, hệ 7 năm), giáo viên tổ chức hoạt động đóng kịch để giải 
quyết tình huống. Việc lồng ghép các kỹ năng làm tiết học trở nên sinh động hơn, học 
sinh học tập hứng thú hơn.
 Tuy nhiên, khi được hỏi thực tế bản thân đã từng cung cấp kiến thức giao thoa văn 
hóa cho học sinh trong các tiết dạy, chỉ 16.7% giáo viên trả lời rằng họ đã từng. So với 
83.3% giáo viên chưa từng chú trọng đến việc cung cấp kiến thức văn hóa cho học 
sinh thì con số 16.7% là quá nhỏ bé. Những giáo viên đã chú trọng đến kiến thức giao 
thoa văn hóa là những giáo viên đã và đang tham gia giảng dạy theo chương trình sách 
giáo khoa hệ 10 năm. Số giáo viên chưa áp dụng là những người dạy sách hệ 7 năm, 
với họ, mục đích của việc dạy học là phát triển 4 kỹ năng bên cạnh cung cấp ngữ pháp, 
từ vựng phục vụ cho mục đích thi cử của học sinh. Thực tế này là một trăn trở đối bản 
thân tôi, bởi trong giai đoạn hội nhập và toàn cầu hóa hiện nay, những kiến thức giao 
thoa văn hóa thực sự là hành trang cho các em khi bước vào cuộc sống.
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 8 Năm học: 2018 - 2019
Russ- I often go to Times Square with my parents to welcome the 
the New Year. When the clock strikes midnight, colorful 
USA fireworks light up the sky. Everybody around begins to 
 cheer and sing happily. I love that moment so much.
Wu- I love the first day of the New Year most. After getting up, 
China we dress beautifully and go to the main room. There my 
 grandparents sit on a sofa. We bow and say our wishes to 
 them. They will give us lucky money in red envelopes. 
 After that, we go out and have a day full of fun, good food 
 and laughter. 
Mai- I learnt some beliefs about Tet from my parents. At Tet, 
Viet people present rice to wish for enough food, red fruits for 
Nam happiness. Dogs are lucky animals. Their barking sounds 
 like “gold”. But one shouldn’t present a cat because its cry 
 sounds like the Vietnamese word for poverty. Don’t eat 
 shrimps. They move backwards and you will not succeed in 
 the New Year. 
 Statements Who
 1. A dog is a good present.
 2. The child welcomes the New Year at Times Square.
 3. The child gets lucky money.
 4. Giving rice is wishing for enough food.
 5. The child dresses beautifully.
 6. One shouldn’t eat shrimps at the New Year.
 Listening
Task 2. Mai and her mother are going shopping for Tet. Listen and tick () the 
things they will buy.
 Kết hợp phát triển lồng ghép các kỹ năng và cung cấp kiến thức giao thoa văn hóa 
 cho học sinh lớp 10 10