Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp để nâng cao hiệu quả chủ nhiệm lớp 10 ở trường Trung học Phổ thông Thừa Lưu

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO HIỆU 
 QUẢ CHỦ NHIỆM LỚP 10 Ở TRƯỜNG 
 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THỪA LƯU 3.3. Kiến nghị............................................................................................Trang
21
* Tài liệu tham khảo.................................................................................Trang
22
 1. Đặt vấn đề:
 1.1 Lý do chọn đề tài :
 1.1.1. Cơ sở lý luận:
 Trước tình hình đổi mới của đất nước, vấn đề phát huy tính tích cực 
trong học tập cũng như hoạt động của học sinh là một trong những phương 
hướng cải cách giáo dục nhằm tạo ra những con người lao động sáng tạo, làm 
chủ bản thân, làm chủ đất nước - có cả đức lẫn tài. Bởi “ Có đức mà không có 
tài- làm việc gì cũng khó.Có tài mà không có đức là người vô dụng”.
 Thật vậy, song song với việc dạy chữ cho các em , chúng ta cần hết sức 
quan tâm đến việc dạy người. Vì đây là sự nghiệp giáo dục của toàn Đảng, toàn 
dân mà trong đó ngành sư phạm giữ vai trò then chốt.Trong hệ thống tổ chức 
của các trường phổ thông, đơn vị cơ bản được thành lập để tổ chức giảng dạy 
và giáo dục học sinh là lớp học. Để quản lí lớp học, nhà trường cử ra một trong 
những giáo viên đang giảng dạy làm chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm 
(GVCN) được hiệu trưởng lựa chọn từ những giáo viên có kinh nghiệm giáo 
dục, có uy tín với học sinh, được Hội đồng giáo dục nhà trường nhất trí phân 
công chủ nhiệm lớp học để thực hiện mục tiêu giáo dục. Như vậy khi nói đến 
GVCN là đề cập đến vị trí, vai trò, chức năng của người làm công tác chủ 
nhiệm lớp, còn nói đến công tác chủ nhiệm lớp là đề cập đến những nhiệm vụ, 
nội dung công việc mà người GVCN phải làm, cần làm và nên làm.
 Đối với giáo dục phổ thông, người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò 
quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Ngoài việc trực tiếp giảng dạy ở lớp 
chủ nhiệm, GVCN trước hết phải là nhà giáo dục, là người tổ chức các hoạt 
động giáo dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức, 
hành vi, những biến động về tư tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Giáo 
viên chủ nhiệm lớp bằng chính nhân cách của mình, là tấm gương tác động tích 
cực đến việc hình thành các phẩm chất đạo đức, nhân cách của học sinh. Mặt 
khác, GVCN còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong 
và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục, Có
thể nói vai trò xã hội của người giáo viên chủ nhiệm trở nên lớn hơn nhiều so
với chức năng của người giảng dạy bộ môn. - Ngoài công tác chủ nhiệm lớp, tôi còn giảng dạy môn Toán nên thời 
gian gần gủi các em tương đối nhiều.
 * Khó khăn:
 - Sự hiểu biết giữa giáo viên và học sinh chưa có, giáo viên phải mất một
khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu các em .
 - Cần thời gian để giúp các em ở các lớp khác nhau hoà đồng tạo sự gắn 
kết cho một tập thể mới ( bởi rất nhiều em có tư tưởng chưa ổn định chuyển 
lớp để được gần bạn gần bè cũ, tạo nên phe phái của các lớp khác nhau ) mà 
một tập thể không đoàn kết thì mọi hoạt động không mang lại hiểu quả cao .
 - Học sinh có học lực yếu chiếm đa số đây là điều trăn trở của GVCN 
khi nghĩ tới cuối năm sẽ như thế nào .
 - Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn : thiếu thốn tình cảm và sự quan tâm
của gia đình : Duyên, Lợi,
 - Học sinh nhà ở xa trường phải ở trọ, nên thiếu sự quản lý sát sao của 
gia đình; việc đi lại để liên hệ với cha mẹ học sinh cũng không thuận lợi: 
Thắm, Dương, Hồng, Đệ, Minh.
 - Học sinh ở nhiều xã khác nhau ( Lộc Tiến, Lộc Vĩnh, Lộc Thủy, Thị 
Trấn Lăng Cô)
 - Vẫn còn 1 số học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn 
 luyện.
 Để có được những kết quả tốt cho lớp của mình tôi cố gắng học hỏi kinh 
nghiệm của GV đi trước và bạn bè đồng nghiệp, cũng mạnh dạn viết nên một 
số suy nghĩ, biện pháp trong quá trình được phân công làm công tác chủ nhiệm 
lớp 10.
 1.2. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi và phương pháp, thời 
gian nghiên cứu về sáng kiến kinh nghiệm.
 1.2.1. Mục đích:
 Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò, nhiệm vụ của GVCN 
lớp đối với công tác giáo dục học sinh để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm 
nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh và góp phần hoàn thiện nhân 
cách học sinh lớp 10 ở trường THPT.
 Đối với Giáo viên chủ nhiệm:
 - GVCN phải có tình cảm yêu thương học sinh, coi học sinh như người 
thân trong gia đình, tạo chỗ dựa, niềm tin vững chắc đưa đến học sinh dễ giải 
bày dễ chia sẻ mọi nỗi niềm của các em.
 Đối với học sinh:
 - Thấy được những việc nên làm, không nên làm.
 - Học tập cách giao tiếp, cư xử với mọi người xung quanh. Tham khảo kinh nghiệm giáo viên trường bạn, trường mình.
 Từ kinh nghiệm của chính bản thân qua nhiều năm làm công tác chủ 
nhiệm lớp.
 1.2.5.Thời gian nghiên cứu:
 Từ tháng 8 năm 2012 đến tháng 3 năm 2013.
 2. Giải quyết vấn đề
 2.1. Thực trạng:
 Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã mang lại 
không ít những thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường. Sự quan 
tâm đầu tư của Đảng, nhà nước cùng với sự hỗ trợ tích cực từ phía xã hội. Cơ 
sở vật chất, trang thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, đầy 
đủ, đảm bảo cho việc dạy và học. Mô hình ít con, kinh tế ngày càng được cải 
thiện đã tạo thuận lợi cho trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Bên cạnh 
đó, sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ 
thông tin đã hỗ trợ cho giáo viên và phụ huynh trong việc liên lạc, trao đổi, 
nắm bắt nhanh những thông tin cần thiết trong phối hợp giáo dục; đồng thời hỗ 
trợ tích cực cho hoạt động dạy của giáo viên trong những giờ lên lớp, trong 
những hoạt động tập thể khiến học sinh thấy hứng thú hơn. Sự phối kết hợp 
giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường ngày càng trở nên chặt 
chẽ.
 Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi kể trên, công tác chủ nhiệm lớp còn 
gặp không ít những khó khăn, thách thức. Trong thời đại khoa học công nghệ 
và kinh tế thị trường hiện nay, ngoài những tiện ích to lớn mà nó mang đến cho 
nhân loại thì kèm theo đó là hàng loạt các tác động tiêu cực đến đối tượng học 
sinh: xu hướng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các ca sĩ, diễn 
viên trong phim ảnh không lành mạnh và đặc biệt là game online. Chính những 
vấn đề này ảnh hưởng không ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, 
đạo đức của học sinh và gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm 
trong công tác giáo dục đạo đức học sinh.
 Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều công nghệ kinh doanh chỉ chú ý đến lợi 
nhuận. Hầu hết các điểm truy cập Internet đều trang bị những trò chơi bạo lực 
thu hút học sinh. Vì thế, hiện tượng trốn tiết, giấu tiền học phí để chơi game là 
điều không tránh khỏi. Không những thế, hậu quả do những tác động của 
những trò chơi nguy hiểm này dẫn đến các hành vi bạo lực khôn lường.
 Mặt khác, nhiều gia đình do quá bận rộn với công việc nên thời gian dành 
cho việc giáo dục con cái không nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường và xã 
hội, thậm chí cung cấp tiền bạc dư thừa không nghĩ đến hậu quả. Nhiều phụ 
huynh chỉ gặp gỡ trao đổi với GVCN trong 3 buổi họp phụ huynh trong một - Khiêm tốn, cầu tiến, tích cực tự hoàn thiện không ngừng.
 - Mẫu mực, trung thực trong cuộc sống.
 2.1.2. Những năng lực sư phạm cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm
 - Có tầm hiểu biết rộng về văn hoá chung.
 - Có tri thức sâu sắc , hiện đại về môn học phụ trách ở lớp chủ nhiệm.
 - Có khả năng sáng tạo trong công tác giáo dục , dạy học.
 - Có khả năng thu thập, tích luỹ tri thức, để ngày càng nâng cao hoặc mở
rộng tầm hiểu biết của mình.
 - Có khả năng kích hoạt, gây hào hứng nhằm khơi dậy sự hứng thú và 
động cơ học tập và rèn luyện học sinh đạo đức ở học sinh.
 - GVCN cần tự trang bị cho mình nhiều thủ thuật lôi cuốn đa dạng để 
khi cần có thể tung ra trước học sinh nhằm tạo sự gần gũi , thân mật giữa cô và 
trò , giữa trò với trò.
 Có sự thành thạo trong các kỹ năng sư phạm như:
 + Giao tiếp sư phạm trước đám đông hay đối xử cá biệt .
 + Biểu lộ và kiềm chế các cảm xúc, tình cảm khi cần thiết.
 + Diễn đạt, trình bày các vấn đề có logic, tính truyền cảm có thuyết phục
của một nhà giáo, tri thức khoa học.
 + Ứng xử các tình huống sư phạm.
 + Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo các hoạt động trong công tác chủ
nhiệm.
 2.1.3. Ý nghĩa của công tác chủ nhiệm lớp:
 Công tác chủ nhiệm lớp là công tác chiến lược trong nhà trường, có ảnh 
hưởng trực tiếp đến quá trình giáo dục và kết quả đào tạo ở nhà trường.
 Công tác chủ nhiệm có những ảnh hưởng lớn và lâu dài đối với học sinh
; ảnh hưởng về mọi mặt chứ không chỉ là về học tập hay đạo đức.
 Công tác chủ nhiệm lớp rất cần thiết cho lứa tuổi thanh thiếu niên với 
những đặc điểm sinh lý, trình độ hiểu biết và vốn sống còn hạn chế. Công tác 
chủ nhiệm lớp sẽ đáp ứng cho nhu cầu có một chỗ dựa tinh thần của học sinh 
để các em có thể nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ hoặc sự hướng dẫn, chỉ dạy cần 
thiết kịp thời.
 2.2. Các giải pháp
 Để khắc phục những khó khăn trên trong công tác chủ nhiệm không phải 
là điều dễ dàng và đơn giản. Tuy nhiên, tôi xin được đưa ra một số giải pháp để 
các đồng nghiệp cùng chia sẻ.
 2.2.1. Tìm hiểu học sinh khi tiếp nhận lớp:
 Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm học sinh trong lớp về mọi mặt để có 
biện pháp tổ chức việc giáo dục sát với học sinh nhằm thúc đẩy sự tiến bộ 
chung của cả lớp và của từng học sinh. 2.2.2. Ổn định tổ chức lớp học
 2.2.2.1. Lựa chọn ban cán sự lớp :
 * Cơ sở lựa chọn:
 Căn cứ vào hồ sơ học bạ (chú ý hạnh kiểm , học lực).
 Căn cứ hiệu quả năng lực , năng khiếu công tác nhiệm vụ ban cán sự 
năm lớp 9.
 GVCN chỉ định ban cán sự lâm thời , cho lớp tiến hành đại hội.
 Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp thông qua bầu dân chủ qua đại hội
lớp, đại hội chi đoàn lớp.
 * Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
 Bước 1 thành lập sơ đồ cơ cấu ban cán sự lớp( Lớp 10B10, 2012 - 
 2013)
 LỚP TRƯỞNG
 ( Nam)
 LỚP PHÓ BÍ THƯ CHỨC DANH
 (Thuận) KHÁC
 LP LP LP Phó Uỷ
 Thủ Giữ Thư
 Học Lao Văn bí viên:
 quỹ: sổ ký:
 tập: động: Thể thư: Dung
 Kì đầu Ngân
 (Đức) (Bão) Mỹ Mỹ
 Duyê bài:
 (Kì Duyê
 n Đức
 Duyên) n
 Tổ 1: Tổ 2: Tổ 3: Tổ 4: Cờ đỏ:
 Sáu Nhưng Lẹ Hiền Thắm
 Bước 2: Giao nhiệm vụ cụ thể Nêu những công việc hoạt động trong tuần. 
 Có đối tượng tham gia.
 Biện pháp thực hiện. 
 Kết quả đạt được.
 Nhận xét, rút kinh nghiệm.
 SƠ KẾT HÀNG TUẦN
 Tuần 1 Tuần 2 Tuần 3 Tuần 4
 Số học sinh đi muộn
 Số học sinh bỏ tiết
 Số không chuẩn bị bài
 Số bị dưới 5 hoặc nhận xét loại:
 Yếu, kém
 Mắc thái độ sai
 Số điểm tốt
 Số việc tốt
 Học sinh được khen
 Học sinh bị phê bình
 Số tiết trống
 Số tiết tự quản tốt
 Xếp loại cả lớp
 2.2.4. Phối hợp thống nhất biện pháp giáo dục học sinh với các giáo
viên bộ môn và cán bộ đoàn , với gia đình học sinh, với Ban giám hiệu:
 2.2.4.1. Phối hợp với Ban giám hiệu:
 GVCN lấy chủ trương hoạt động của nhà trường do Ban giám hiệu cung 
cấp để lên kế hoạch hoạt động lớp mình, chịu trách nhiệm truyền đạt cho cha 
mẹ học sinh và học sinh về chủ trương của trường , Sở
 Báo cáo thường xuyên với Ban giám hiệu về tình hình của lớp thường 
xuyên theo định kì, hoặc đột xuất khi có vấn đề cần giải quyết.
 Căn cứ vào Thông tư 58/2011/TT-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục 
đào tạo, đánh giá xếp loại hai mặt của học sinh.
 Căn cứ vào biểu quyết của tập thể lớp, giáo viên chủ nhiệm họp và bình 
bầu xét thi đua đề nghị nhà trường khen thưởng cho những học sinh có thành 
tích trong học tập và trong hoạt động đảm bảo tính công bằng, dân chủ có sức 
thuyết phục đối với học sinh. Đồng thời kỷ luật những học sinh không tiến bộ 
và mắc phải những sai lầm nghiêm trọng.