Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao ý thức tham gia giao thông cho học sinh qua một số bài học trong chương trình Vật lý lớp 10

 Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
 MỤỤ C L C
 Trang
PHẦ N I ± ĐẶẤỀT V N Đ ....................................................................................1
PHẦ N II ± GIẢẾẤỀ I QUY T V N Đ ...................................................................3
1. CƠỞẬỀ S LÝ LU N V AN TOÀN GIAO THÔNG
1.1. An toàn giao thông..........................................................................................3
1.2. Tai nạ n giao thông..........................................................................................3
1.3. Văn hóa giao thông.........................................................................................3
1.4. Mộ t s ố đi ề u lu ậ t an toàn giao thông đ ường b ộ............................................4
2. CƠỞỰỄỀ S TH C TI N V AN TOÀN GIAO THÔNG....................................6
2.1.Thự c tr ạ ng v ề ý th ứ c ng ườ i tham gia giao thông ........................................6
2.2.Thự c tr ạ ng h ọ c sinh tham gia giao thông.......................................................7
2.3. Nguyên nhân họ c sinh vi ph ạ m an toàn giao thông......................................10
3. GIẢỨ I PHÁP NÂNG CAO Ý TH C THAM GIA GIAO THÔNG 
CỦỌỘỐỌẬỚ A H C SINH QUA M T S BÀI H C V T LÝ L P 10.........................12
3.1. Nhữ ng nguyên t ắ c c ơ b ả n khi tham gia giao thông liên quan đ ến
 kiế n th ứ c Vật lý ..................................................................................................12
3.2. Giả i pháp nâng cao ý thứ c củ a h ọ c sinh khi tham gia giao thông 
qua mộ t s ố bài họ c Vật lý trong ch ươ ng trình l ớ p 10.........................................13
3.3. Câu hỏ i ki ể m tra đánh giá ki ế n th ứ c và các m ứ c đ ộ nh ậ n th ứ c c ủ a h ọ c sinh
khi họ c xong các n ộ i dung nêu ra trong đ ề tài.....................................................13
4. 4. TIẾỰỆ N HÀNH TH C NGHI M ĐÁNH GIÁ HIỆ U QUẢỦ C A ĐỀ TÀI
4.1. Mụ c đích và nhi ệ m v ụ th ự c nghi ệ m............................................................34
4.2. Phươ ng pháp th ự c nghi ệ m...........................................................................34
4.3. Tiế n hành th ự c nghi ệ m.................................................................................34
4.4. Kế t qu ả th ự c nghi ệ m....................................................................................35
4.5. Hiệ u qu ả c ủ a sang ki ế n kinh nghi ệ m..........................................................37
PHẦẾẬẾỊ N III ± K T LU N VÀ KI N NGH .......................................................38
 TÀI LIỆẢ U THAM KH O Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
2. Mụ c đính nghiên c ứ u
 Nghiên cứ u và đ ề xu ấ t gi ả i pháp nh ằ m nâng cao ý th ứ c c ủ a h ọ c sinh khi 
tham gia giao thông qua mộ t s ố bài h ọ c v ậ t lý trong ch ươ ng trình l ớ p 10.
3. Nhiệ m v ụ nghiên c ứ u.
- Nghiên cứ u c ơ s ở lý lu ậ n và th ự c ti ễ n v ề an toàn giao thông. Th ự c tr ạ ng viêc 
tham gia giao thông củ a h ọ c sinh hi ệ n nay
- Đề xu ấ t gi ả i pháp nâng cao ý th ứ c tham gia giao thông c ủ a h ọ c sinh qua vi ệ c 
dạ y h ọ c m ộ t s ố bài v ậ t lý trong ch ươ ng trình l ớ p 10
- Tiế n hành th ự nghi ệ m đ ể đánh giá k ế t qu ả nghiên c ứ u và rút ra k ế t lu ậ n
4. Đối t ượ ng nghiên c ứ u
- Cơởậề s lý lu n v an toàn giao thông, m ộốềậề t s đi u lu t v giao thông đ ườộng b
- Hoạ t đ ộng d ạ y và h ọ c c ủ a giáo viên ở tr ườ ng THPT
5. Phươ ng pháp nghiên c ứ u
- Phươ ng pháp nghiên c ứ u lý thuy ế t.
- Phươ ng pháp th ự c nghi ệ m s ư ph ạ m.
- Phươ ng pháp th ố ng kê toán h ọ c đ ể đánh giá k ế t qu ả th ự c nghi ệ m
6. Giớ i h ạ n đ ề tài.
 Do thờ i gian và năng l ự c còn h ạ n ch ế , tôi ch ỉ đ ề xu ấ t nghiên c ứ u m ộ t s ố bài 
trong chươ ng trình v ậ t lý l ớ p 10. L ồ ng ghép các n ộ i dung giáo d ụ c an toàn giao 
thông cho họ sinh trong khi gi ả ng d ạ y và liên h ệ th ự c t ế v ề nh ữ ng v ụ tai n ạ n 
giao thông xả y ra. H ơ n n ữ a, đ ề tài ch ỉ n ằ m trong khuôn kh ổ m ộ t sang ki ế n kinh 
nghiệ m nên vi ệự c th c nghi ệưạưượế m s ph m ch a đ c ti n hành r ộ ng rãi đ ể đánh 
giá chính xác hơ n k ế t qu ả nghiên c ứ u.
 Trang 2 Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
giao thông; ban quả n lý các khu công nghi ệ p, khu đô th ị , khu ch ế xu ấ t; ban qu ả n 
lý các chợ , các công trình xây d ự ng; ng ườ i ph ụ trách và nhân viên ở các trung 
tâm đào tạ o, sát h ạ ch, c ấ p b ằ ng lái xe, trung tâm đăng ki ể m ph ươ ng ti ệ n... 
Trong nhữ ng y ế u t ố trên đây thì ng ườ i tr ự c ti ế p tham gia giao thông đóng m ộ t 
vai trò quan trọ ng t ạ o nên văn hoá giao thông. Văn hoá củ a ng ườ i tr ự c ti ế p tham 
gia giao thông được biể u hi ệ n c ụ th ể nh ư : phả i hi ể u bi ế t đ ầy đ ủ và nghiêm 
chỉ nh ch ấ p hành lu ậ t l ệ giao thông; phả i có tính c ộ ng đ ồng khi tham gia giao 
thông, khi lư u thông trên đ ường ph ả i bi ế t không ch ỉ vì l ợ i ích b ả n thân mình mà 
còn phảảả i đ m b o an toàn cho nh ữ ng ng ườ i khác, g ặườợườịạ p tr ng h p ng i b n n 
cầ n giúp đ ỡ ph ả i chia s ẻ k ị p th ờ i; phả i cư x ử có văn hoá khi l ư u thông trên 
đường nh ư tham gia giao thông t ừ t ố n, bình tĩnh, ư u tiên cho ng ườ i già, tr ẻ nh ỏ , 
biế t xin l ỗ i, c ả m ơ n khi có va qu ệ t... Văn hoá giao thông phả i đ ược nhìn nh ậ n t ừ 
hai phía, đó là ngườ i tham gia giao thông và các l ự c l ượ ng ch ứ c năng qu ả n lý 
giao thông trong đó quan trọ ng nh ấ t là ng ườ i trự c ti ế p tham gia giao thông.
1.4. Mộ t s ố đi ề u lu ậ t ATGT đ ường b ộ s ố 23/2008/QH12
 Điề u 9. Quy tắ c chung
 Nguờ i tham gia giao thông ph ả i đi bên ph ả i theo chi ề u đi c ủ a mình, đi đúng 
làn đường, ph ầ n đ ường quy đ ịnh và ph ả i ch ấ p hành h ệ th ố ng báo giao thông.
 Điề u 10. Hệ th ố ng báo hi ệ u đ ường b ộ
1. Hệố th ng báo hi ệườộồệệủ u đ ng b g m hi u l nh c a ngu ờề i đi u khi ể n giao 
thông; tín hiệ u đèn giao thông, bi ể n báo hi ệ u, v ạ ch k ẻ đ ường, c ọ c tiêu ho ặ c 
tườ ng b ả o v ệ , rào ch ắ n.
2. Tín hiệ u đèn giao thông có ba màu, quy định nhu sau:
 a. Tín hiệ u xanh là đ ược đi;
 b. Tín hiệ u đ ỏ là c ấ m đi;
 c.Tín hiệ u vàng là ph ảừạớạừ i d ng l i tru c v ch d ng, tr ừườợ tr ng h p đã đi 
 quá vạ ch d ừ ng thì đ ược đi ti ế p; trong tr ườ ng h ợ p tín hi ệ u vàng nh ấ p nháy 
 là được đi nh ưảảốộ ng ph i gi m t c đ , chú ý quan sát, nh ườườ ng đ ng cho 
 ngườ i đi b ộ qua đ ường.
3. Biể n báo hi ệ u đ ường b ộ g ồ m 5 nhóm, quy định nh ư sau:
 a. Biể n báo c ấ m đ ể bi ể u th ị các đi ề u c ấ m;
 b. Biể n báo nguy hi ể m đ ể c ả nh báo các tình hu ố ng nguy hi ể m có th ể x ả y 
ra;
 c. Biể n hi ệ u l ệ nh đ ể báo các hi ệ u l ệ nh ph ả i thi hành;
 d. Biểỉẫểỉẫớ n ch d n đ ch d n hu ng đi ho ặ c các đi ềầế u c n bi t;
 Trang 4 Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
4. Ngườ i ng ồ i trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe g ắ n máy khi tham gia 
giao thông không được th ự c hi ệ n các hành vi sau đây:
 a. Mang, vác vậ t c ồ ng k ề nh;
 b. Sử d ụ ng ô;
 c. Bám, kéo hoặ c đ ẩy các ph ươ ng ti ệ n khác;
 d. Đứng trên yên, giá đèo hàng ho ặ c ng ồ i trên tay lái;
 đ. Hành vi khác gây mấ t tr ậ t t ự , an toàn giao thông.
 Điề u 31. Ng ườềể i đi u khi n, ngu ờồ i ng i trên xe đ ạườềểp, ng i đi u khi n xe 
 thô sơ 
1. Nguờề i đi u khi ể n xe đ ạỉượởộp ch đ c ch m t ngu ờừờợở i, tr tru ng h p ch thêm 
mộẻ t tr em d ướ i 7 tu ổ i thì đ ượởốc ch t i đa hai ng ườ i. Ng ườề i đi u khi ể n xe đ ạp 
phảựệ i th c hi n quy đ ịạảnh t i kho n 3 đi ề u 30 c ủậ a Lu t này; ng ườồ i ng i trên xe 
đạp khi tham gia giao thông ph ả i th ự c hi ệ n quy đ ịnh t ạ i kho ả n 4 đi ề u 30 c ủ a 
Luậ t này.
2. Ngườềể i đi u khi n, ngu ờồ i ng i trên xe đ ạp máy ph ảộ i đ i mũ b ảể o hi m có cài 
quai đúng quy cách.
3. Nguờ i đi ề u khi ể n xe thô s ơ khác ph ả i cho xe đi hàng m ộ t, n ơ i có ph ầ n đ ường 
dành cho xe thô sơ thì ph ả i đi đúng ph ầ n đ ường quy đ ịnh; khi đi ban đêm ph ả i có 
báo hiệ u ở phía tru ớ c và phía sau xe. Ngu ờ i đi ề u khi ể n xe súc v ậ t kéo ph ả i có 
biệ n pháp b ả o đ ảm v ệ sinh trên đ ường.
4. Hàng hóa xế p trên xe thô s ơ ph ả i b ả o đ ảm an toàn, không gây c ả n tr ở giao 
thông và che khuấ t t ầ m nhìn c ủ a ng ườ i đi ề u khi ể n.
 Điề u 32. Ngườ i đi b ộ
1. Ngườ i đi b ộả ph i đi trên hè ph ốềườ , l đ ng; tr ườ ng h ợườ p đ ng không có hè 
phố , l ề đ ường thì ng ườ i đi b ộ ph ả i đi sát mép đ ường.
2. Ngườ i đi b ộỉượ ch đ c qua đ ườởữơng nh ng n i có đèn tín hi ệ u, có v ạẻ ch k 
đườặầượầng ho c có c u v t, h m dành cho ngu ờộả i đi b và ph i tuân th ủệ tín hi u 
chỉ d ẫ n.
3. Trườợ ng h p không có đèn tín hi ệ u, không có v ạẻườầợầ ch k đ ng, c u vu t, h m 
dành cho ngườ i đi b ộ thì ng ườ i đi b ộ ph ả i quan sát các xe đang đi t ớ i, ch ỉ qua 
đường khi b ả o đ ảm an toàn và ch ị u trách nhi ệ m b ả o đ ảm an toàn khi qua 
đường.
4. Ngườ i đi b ộ không đ ược vu ợ t qua d ả i phân cách, không đ ược bám vào 
phươ ng ti ệ n giao thông đang ch ạ y; khi mang vác v ậ t c ồ ng k ề nh ph ả i b ả o đ ảm 
 Trang 6 Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
bệ nh vi ệ n, nhà hát...Đ ặc bi ệ t nguy hi ể m là hành vi t ự m ở đ ường ngang dân sinh 
qua đường s ắ t.
2.2. Thự c tr ạ ng v ề ý th ứ c h ọ c sinh khi tham gia giao thông
 Giờọạổườ tan h c, t i c ng tr ng, nhi ềọ u h c sinh đi xe đ ạệp đi n không đ ội mũ 
bả o hi ể m; m ộ t s ố h ọ c sinh đi hàng 2, hàng 3, khiế n nhi ề u ng ườ i đi ề u khi ể n xe 
máy, ô tô phảảốộậ i gi m t c đ , th m chí d ừạườườ ng l i nh ng đ ng. Tuy nhà tr ườ ng 
đã nghiêm cấ m h ọ c sinh đi xe máy, nh ư ng m ộ t s ố em v ẫ n đi và g ử i xe ở các bãi 
xe tư nhân g ầ n tr ườ ng, số l ượ ng xe máy g ử i tươ ng đ ối nhiề u. Dù nhà tr ườ ng đã 
phố i h ợ p v ớ i l ự c l ượ ng xung kích củ a Đoàn giữ tr ậ t t ự giao thông tr ướ c c ổ ng 
trườ ng, v ẫ n có khá nhi ề u họ c sinh ªtụ m năm, tụ m baº trướ c c ổ ng tr ườ ng gây 
ách tắ c giao thông. Giờ tan h ọ c, hàng ch ụ c h ọ c sinh ªđ ầu tr ầ nº đi xe máy đi ệ n, 
xe đạp đi ệ n phóng t ừ khu v ự c c ổ ng tr ườ ng ra. Th ậ m chí có h ọ c sinh, đ ội mũ 
bả o hi ể m đi xe đ ạp đi ệ n t ừ trong sân tr ườ ng ra kh ỏ i c ổ ng đã tháo ngay mũ ra 
khỏầ i đ u. Sau đó, các h ọ c sinh này t ụậấ t p r t đông t ạổườể i c ng tr ng đ ªbuôn 
dư a lêº r ấ t lâu m ớ i v ề , gây c ả n tr ở giao thông t ạ i khu v ự c này.
 Việ c c ấ m h ọ c sinh đi xe máy đã có trong n ộ i quy c ủ a nhà tr ườ ng, t ừ ph ụ 
huynh đếọn h c sinh đ ềếưểểu bi t nh ng đ ki m soát tri ệểệ t đ vi c này r ấ t khó. H ọ c 
sinh đi xe máy gử i ở các nhà dân và bãi gử i xe bên ngoài vớ i nhi ề u lý do khác 
nhau. Ban giám hiệ u đã làm vi ệớ c v i chính quy ềịươểắởậ n đ a ph ng đ nh c nh , v n 
động các đi ể m gi ữ xe không gi ữ xe cho các em, nh ư ng ch ỉ đ ược m ộ t th ờ i gian 
rồ i đâu l ạ i vào đó. M ộốụ t s ph huynh đ ược nhà tr ườắởệ ng nh c nh vi c cho con 
em mình đi xe máy thì nêu lý do nhà xa, công việ c b ậ n r ộ n không đ ưa đón đ ược 
nên mớ i làm v ậ y¼
 Hình ả nh: H ọ c sinh đi xe máy đi ệ n ch ở 3, sang đ ường v ượ t ẩ u
 Trang 8 Sáng kiế n kinh nghi ệ m năm h ọ c 2018-2019 Giáo viên: Bùi Văn Cơ
Hình ả nh: H ọ c sinh đi xe máy phân kh ố i l ớ n ch ở 3, không đ ội MBH tham gia giao 
thông
 Còn trướ c các c ổườểọ ng Tr ng Ti u h c và THCS, vào gi ờọườ tan h c th ng 
xuyên diễ n ra c ả nh nh ố n nháo, m ấ t tr ậ t t ự , ùn t ắ c giao thông. M ộ t ph ầ n là do 
phụ huynh đ ến đón con đứng ch ậảổ t c c ng tr ườẫườ ng l n đ ng đi. M ộầ t ph n khi 
đếờn gi tan h ọ c, các em h ọ c sinh th ườ ng xuyên t ụậướổườ t p tr c c ng tr ng mua 
quà vặ t, vui đùa, b ấ t ch ấ p c ả dòng ph ươ ng ti ệ n đang ùn ứ , càng làm cho khung 
cảổườờ nh c ng tr ng gi tan h ọư c nh ong v ỡổẩứề t và n ch a nhi u nguy c ơạ tai n n 
giao thông. 
 Hình ả nh: Ph ụ huynh đón con gây m ấ t an toàn giao thông tr ướ c c ổ ng tr ườ ng
 Trên đường, ng ườ i đi đ ườễng d dàng b ắặ t g p các h ọ c sinh m ặồ c đ ng ph ụ c 
sử d ụ ng ph ươ ng ti ệ n xe đ ạp, xe đ ạp đi ệ n chở quá s ố ng ườ i quy đ ịnh, dàn hàng 
ngang, đánh võng, lạ ng lách, họ c sinh c ầ m ô khi đi xe đ ạp đi ệ n, xe máy đi ệ n lao 
vun vút.
 Trang 10