Sáng kiến kinh nghiệm Soạn dạy bài Clo hóa học 10 ban cơ bản theo hướng phát triển năng lực học sinh

 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 TÊN ĐỀ TÀI
SOẠN DẠY BÀI CLO HĨA HỌC 10 BAN CƠ BẢN THEO HƯỚNG 
 PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
 Lĩnh vực/ Mơn: Hĩa học
 Cấp học : THPT 
 Tác giả: Đinh Cơng Đồng
 Đơn vị cơng tác: Trường THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa
 Chức vụ: Tổ phĩ chuyên mơn
 Năm học 2018- 2019
 NĂM HỌC 2017 - 2018 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến
 Trong cơng cuộc đổi mới đất nước, cùng với cơng nghiệp hố hiện đại 
hố đất nước; đời sống nhân dân thay da đổi thịt từng ngày. Cùng với sự phát 
triển đĩ nền Giáo dục cũng cĩ sự chuyển biến tích cực, được Đảng nhà nước đặt 
mục tiêu là "Quốc sách hàng đầu". Mấy năm gần đây việc đổi mới phương pháp 
giảng dạy, kiểm tra đánh giá và nội dung sách giáo khoa đang diễn ra sơi động ở 
mọi ngành học cấp học nĩi chung và THPT nĩi riêng. 
 Ngành GD&ĐT nước ta đang trong giai đoạn thực hiện đổi mới căn bản, 
tồn diện theo Nghị quyết 29-NQ/TW của Hội nghị Ban chấp hành TW Đảng 
lần 8- Khĩa XI. Cùng với các nội dung đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp 
thiết, từ tư duy, quan điểm mục tiêu, hệ thống, chương trình, các chính sách, cơ 
chế và các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục; Nghị quyết đã khảng định 
quá trình giáo dục phải chuyển mạnh từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát 
triển tồn diện năng lực và phẩm chất người học. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ 
GD&ĐT, các cấp quản lý giáo dục, các nhà trường và giáo viên đã và đang nỗ 
lực nghiên cứu cải tiến, nội dung, phương pháp dạy học, hình thức kiểm tra đánh 
giá, thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp 
cận năng lực của người học. Điều đĩ cĩ nghĩa là với đổi mới nhiều mặt trong 
giáo dục nhằm giúp học sinh học được gì sau khi học, thu được năng lực gì sau 
khi học, làm được gì sau khi học,... là những ưu tiên hàng đầu từ đĩ định hướng 
dạy học phải hình thành năng lực cho học sinh dẫn đến việc dạy học định 
hướng lấy học sinh làm trung tâm chuyển từ nội dung sang năng lực. Đây là vấn 
đề khơng mới, đã được thực hiện và cĩ kết quả nhất định trong những năm gần 
đây ở một số nhà trường và địa phương. Nhưng với đại đa số trường và địa 
phương thì việc chuyển từ dạy học truyền đạt nội dung sang dạy học theo hướng 
phát triển năng lực vẫn cịn khá bỡ ngỡ; từ yêu câu và thực trạng trên cùng với 
quá trình được đào tạo ở đại học cũng như tích lũy kinh nghiệm trong cơng tác 
tơi viết sáng kiến kinh nghiệm: Soạn dạy bài Clo hĩa học 10 ban cơ bản theo 
hướng phát triển năng lực học sinh
 1/19 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 Phần I: Mở đầu
 Phần II: Nội dung gồm 3 phần
 Phần 1: Cở sở lý luận và thực tiễn của sáng kiến
 Phần 2: Xây dựng kịch bản dạy học bài Clo theo hướng phát triển 
năng lực
 Phần 3: Thực nghiệm sư phạm
 Phần III: kết luận và kiến nghị
 NỘI DUNG
Phần 1. Cơ sở lý luận và thực tiến của sáng kiến
1.1. Nội dung bài Clo và hình thức dạy – học thường triển khai ( chương 
 trình định hướng nội dung)
 Đặc điểm cơ bản của dạy học định hướng nội dung là việc trú trọng việc 
truyền thụ hệ thống tri thức khoa học theo các mơn học đã được quy định trong 
chương trình dạy học, chú trọng việc trang bị cho người học hệ thống tri thức 
khoa học khách quan về nhiều lĩnh vực khác nhau mà ít chú trọng những tình 
huống thực tiễn.
Tiết thứ 38: BÀI 22: CLO 
I. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: 
- Nêu được: Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên, ứng dụng của clo, phương pháp 
điều chế clo trong phịng thí nghiệm, trong cơng nghiệp.
- Chỉ ra được: Tính chất hố học cơ bản của clo là phi kim mạnh, cĩ tính oxi 
hố mạnh (tác dụng với kim loại, hiđro). Clo cịn thể hiện tính khử .
2.Kĩ năng: 
- Dự đốn, kiểm tra và kết luận được về tính chất hĩa học cơ bản của clo.
- Quan sát các thí nghiệm hoặc hình ảnh thí nghiệm rút ra nhận xét.
- Viết được các phương trình hĩa học minh hoạ tính chất hố học và điều chế 
clo.
- Làm được bài tập cĩ liên quan
3.Thái độ: Tích cực, chủ động, ý thức được sự độc hại của clo
II. TRỌNG TÂM: Tính chất hố học cơ bản của clo là phi kim mạnh, cĩ tính 
oxi hố mạnh
 3/19 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 mạnh, phi kim mạnh; đồng thời cịn thể hiện tính khử
 Phương pháp :thuyết trình, phát vấn
- Gv: Đặc điểm cấu hình e của clo? II. TÍNH CHẤT HỐ HỌC
- Cĩ 7e lớp ngồi cùng Cĩ xu Clo là chất oxi hố mạnh. Trong các 
hướng nhận 1e, thể hiện tính oxi hố phản ứng hố học Clo dễ thu thêm 
mạnh 1e ion Cl– Cl + 1e Cl–
- Gv yêu cầu học sinh viết quá trình Tác dụng với kim loại: Muối 
nhận e của nguyên tử clo Clorua
 Clo oxi hố hầu hết kim loại lên 
- Clo là chất oxi hố Tác dụng với 
 mức oxh cao nhất:S
chất khử nào?
 0 3 0 3 1
- Gv trình diễn thí nghiệm kim loại Na, Fe Cl2 FeCl3
 2 Sắt (III) Clorua
Fe, Cu tác dụng với khí clo 0 1 0 1 1
 Na Cl2 NaCl
- Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH 2 (Natri Clorua)
 0 0 2 1
 to
 Cu Cl 2  Cu Cl 2
 1. Tác dụng với hidrơ:
 0 ás 1 1
 H2 Cl2 2 H Cl  H=-91,8 KJ 
- Gv trình diễn thí nghiệm H 2 tác dụng HidroClorua
với khí clo
 Nếu tỉ lệ số mol H 2:Cl2 = 1:1 thì hỗn 
- Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH hợp nổ mạnh.
- Gv thơng tin 2. Tác dụng với nước và dung 
- GV trình diễn thí nghiệm tính tẩy dịch NaOH: Khi hồ tan vào nước, 
màu của nước Clo 1 phần Clo tác dụng chậm với 
 nước.(vừa khử vừa oxi hố)
- Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH 0 1 1
 Cl H O H Cl H ClO
- Gv giải thích, lưu ý thành phần nước 2 2
clo Axit clohidric Axit hipoclorơ
- GV hướng dẫn Hs viết phản ứng với HClO: axit yếu (yếu hơn H2CO3), 
dd NaOH kém bền, cĩ tính oxi hố mạnh, nĩ 
 phá hủy màu nước Clo cĩ tác 
 dụng tẩy màu.
- GV trình diễn thí nghiệm 
 Cl2 + NaOH NaCl + NaClO + 
- Hs quan sát, nhận xét, viết PTHH
 H2O
 5/19 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 thuật điện phân. 1 1 đ / p 0 0
 2NaCl 2 H2 O 2NaOH Cl2 H2 
 có m.n
 Hoạt động 4:Trạng thái tự nhiên và ứng dụng
 Mục tiêu: Nêu được trạng thái tự nhiên và ứng dụng của clo
 Phương pháp: phát vấn, thuyết trình
 Gv và học sinh phát vấn rút ra các IV. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN – 
 điểm cần nắm ỨNG DỤNG
 1) Trạng thái tự nhiên:
 Trong tự nhiên, Clo tồn tại dạng hợp 
 chất, chủ yếu là muối Clorua (NaCl). 
 Muối NaCl cĩ trong nước biển và muối 
 mỏ, cĩ trong khống vật như Cacnalit 
 KCl.MgCl2.6H2O và xinvinit NaCl.KCl
 2) Ứng dụng:
 Sát trùng trong hệ thống cung cấp nước 
 sạch.
 Tẩy độc khi xử lý nước thải.
 Tẩy trắng vải, sợi, giấy.
 Sản xuất axit Clohidric, Clorua vơi, . . .
 4. Củng cố: GV khắc sâu kiền thức trọng tâm của bài là tính oxi hĩa mạnh 
của Clo (hỏi đáp)
 5. Dặn dị:
 - HS làm bài 1 7 trang 101 SGK.
 - Chuẩn bị bài “Hiđro clorua- Axit clohiđric- Muối clorua”
 VI.Rút kinh nghiệm:
 ............................................................................................................................
1.2. Phẩm chất, năng lực cần thiết đối với dạy học phát triển năng lực
 Dạy học phát triển năng lực nhằm đảm bảo chất lượng quá trình đầu ra 
của việc dạy học, thực hiện mục tiêu phát triển tồn diện các phẩm chất nhân 
cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình huống thực tiễn 
 7/19 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 danh pháp hĩa học. tắc đọc tên và đọc đúng tên 
 theo các danh pháp khác nhau 
 đối với các hợp chất hữu cơ.
 d) Trình bày được các thuật ngữ 
 hĩa học, danh pháp hĩa học và 
 hiểu được ý nghĩa của chúng.
 e) Vận dụng ngơn ngữ hĩa học 
 trong các tình huống mới.
2.Năng lực thực - Năng lực tiến hành - Hiểu và thực hiện đúng nội 
hành hĩa học bao thí nghiệm, sử dụng quy, quy tắc an tồn PTN
gồm: TN an tồn; - Nhận dạng và lựa chọn được 
 dụng cụ và hĩa chất để làm TN
 - Hiểu được tác dụng và cấu tạo 
 của các dụng cụ và hĩa chất cần 
 thiết để làm TN
 - Lựa chọn các dụng cụ và hĩa 
 chất cần thiết chuẩn bị cho các 
 TN.
 - Lắp các bộ dụng cụ cần thiết 
 cho từng TN, hiểu được tác 
 dụng của từng bộ phận, biết 
 phân tích sự đúng sai trong 
 cách lắp .
 - Tiến hành độc lập một số TN 
 hĩa học đơn giản
 - Tiến hành cĩ sự hỗ trợ của 
 giáo viên một số thí nghiệm hĩa 
 - Năng lực quan sát, 
 học phức tạp.
 mơ tả , giải thích các 
 hiện tượng TN và rút ra - Biết cách quan sát, nhận ra 
 kết luận. được các hiện tượng TN
 Mơ tả chính xác các hiện tượng 
 thí nghiệm. 
 - Năng lực xử lý thơng 
 tin liên quan đến TN - Giải thích một cách khoa học 
 9/19 Đinh Cơng Đồng – THPT Lưu Hồng - Ứng Hịa – Hà Nội
 - Đề xuất được giải c) Đề xuất được giả thuyết khoa 
 pháp giải quyết vấn đề học khác nhau.
 đã phát hiện. - Lập được kế hoạch để giải 
 - Lập được kế hoạch để quyết vấn đề đặt ra trên cơ sở 
 giải quyết một số vấn biết kết hợp các thao tác tư duy 
 đề đơn giản và các PP phán đốn, tự phân 
 -Thực hiện được kế tích, tự giải quyết đúng với 
 hoạch đã đề ra cĩ sự hỗ những vấn đề mới.
 trợ của GV - Thực hiện kế hoạch độc lập 
 sáng tạo hoặc hợp tác trong 
 nhĩm.
 Thực hiện giải pháp d) Thực hiện và đánh giá giải 
 giải quyết vấn đề và pháp giải quyết vấn đề; suy 
 nhận ra sự phù hợp hay ngẫm về cách thức và tiến trình 
 khơng phù hợp của giải giải quyết vấn đề để điều chỉnh 
 pháp thực hiện đĩ. và vận dụng trong tình huống 
 Đưa ra kết luận chính mới.
 xác và ngắn gọn nhất.
5) Năng lực vận - Cĩ năng lực hệ a) Cĩ năng lực hệ thống hĩa 
dụng kiến thức thống hĩa kiến thức. kiến thức , phân loại kiến thức 
hố học vào cuộc hĩa học , hiểu rõ đặc điểm, nội 
sống dung, thuộc tính của loại kiến 
 thức hĩa học đĩ. Khi vận dụng 
 kiến thức chính là việc lựa chọn 
 kiến thức một cách phù hợp với 
 mỗi hiện tượng, tình huống cụ 
 thể xảy ra trong cuộc sống, tự 
 nhiên và xã hội.
 Năng lực phân tích b) Định hướng được các kiến 
 tổng hợp các kiến thức thức hĩa học một cách tổng hợp 
 hĩa học vận dụng vào và khi vận dụng kiến thức hĩa 
 cuộc sống thực tiễn học cĩ ý thức rõ ràng về loại 
 kiến thức hĩa học đĩ được ứng 
 dụng trong các lĩnh vực gì, 
 11/19